Đàn Bandura là cây đàn từ thế kỷ thứ III hay thứ VI ở Ukraine, kéo dài qua năm tháng và được cải biến nhiều lần. Đàn Bandura là biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần ái quốc của người dân Ukraine trước sự xâm lược của ngoại bang.
Khi biết về lịch sử đàn Bandura, Lê Văn Khoa đã liên tưởng tới sách báo và âm nhạc Miền Nam Việt Nam từng bị cộng sản tiêu hủy và ngăn cấm, còn các nghệ sĩ và nhà văn thì bị đầy đọa trong các trại tập trung cải tạo hoặc bị đe dọa, sách nhiễu.
Bandura Solo Composition - Roman Hrynkiv. Ispolnenayet Valentin Lysenko
History of Ukraine
Nếu người Việt coi Đàn Tranh là nhạc cụ cổ truyền thì người Ukraine hãnh diện với cây đàn truyền thống Bandura có âm thanh du dương không kém Đàn Tranh nhưng âm vực rộng hơn so với ngũ cung trong đàn tranh.
Về kỹ thuật trình diễn, người chơi đàn Bandura có thể cùng lúc vừa đàn giai điệu vừa đàn tiếng đệm của bè trầm vừa vỗ thùng đàn để hòa vào phần nhịp của trống tựa như khi đàn Guitar.
Đàn Bandura bị Nga, bị Đức, bị Ba Lan tìm cách hủy diệt. Cho tới đầu thế kỷ 20, những nhạc sĩ chơi đàn Bandura - được gọi là các Kobzar - thường là người khiếm thị.
Khi Ukraine bị Nga, Đức, rồi Ba Lan đô hộ, các nhạc sĩ Kobzar thường bị sát hại vì họ hát những bài ca khích lệ tinh thần yêu nước. Đẫm máu nhất là cuộc thảm sát Tháng 12 Năm 1933, tại thành phố Karkiv, 300 nhạc sĩ mù Kobzar đã bị Stalin đánh lừa đến tham dự hội nghị, nhưng rồi họ đều bị giết chết .
Ngày nay, đàn Bandura không còn giới hạn trong các bản dân ca Ukraine mà mở rộng tới âm nhạc Tây Phương .
Lê Văn Khoa là người đầu tiên đã viết dân ca Việt Nam cho đàn Badura qua những nhạc phẩm Trống Cơm, Se Chỉ Luồn Kim và Lý Ngựa Ô .
Năm 2007, trong chương trình nhạc Lê Văn Khoa tại thủ đô Kyiv của Ukraine, chính nhạc sĩ Taras Yanitsky, vị thầy Bandura của nhiều nhạc viện bản xứ, trình tấu bài Trống Cơm trên đàn Bandura với giàn nhạc thính phòng Kyiv.
Năm 2009, hai bản dân nhạc Việt: Trống Cơm và Se Chỉ Luồn Kim trên đàn Bandura được nữ nhạc sĩ Kateryna Myronyuk sử dụng khi bảo vệ luận án tiến sĩ của cô từ học viện Tchaikowsky lừng danh của Ukraine.
Điều này đã làm cho hội đồng chấm thi quá đỗi ngạc nhiên vì có một người - không phải người Ukraine, đem âm nhạc của một quốc gia khác hòa nhập với âm nhạc của Ukraine.
Kobzak - Nghệ sĩ đàn Bandura
"Nothing Else Matters" (Metallica) - Brothers Band
"Trống Cơm" (Dân Ca) - Phối khí Lê Văn Khoa - Bandura Kateryna Myronyuk
Comentarios